Bluegrass
Ik hoop niet ooit te pretenderen verstand te hebben van muziek. En er echt verstand van hebben... Nee, daarvoor heb ik de hoop wel opgegeven. Niet dat ik daar mee zit, overigens, want het gevoel daarvoor ontbreekt simpelweg en dat is niet zomaar kweekbaar. En het geluk wil dat je niet ergens verstand van hoeft te hebben om 't op waarde te schatten. Hoe het precies in zijn werk gaat, wanneer het blad aan de bomen begint te komen in de lente, hoef je niet precies te weten om van het fenomeen te kunnen genieten. Zo is het bij bladmuziek niet nodig er bekend mee te zijn om het klinkklare resultaat te kunnen waarderen. Om er geen verstand van te hebben is soms zelfs beter, omdat de verwondering dan zo fijn en oprecht is.
Bill Monroe, grondlegger van de 'bluegrass'
Hoewel enkele jaren luisterervaring wel een zekere basiskennis opleveren, ontkom ik er niet aan voor de zekerheid de zo kenmerkende instrumenten, die het 'bluegrass'-genre haar identiteit geven, even op te zoeken. Dan gaat het vooral over de welbekende gitaar, de viool, de mandoline, de banjo, de (contra)bas en de dobro. De eerlijkheid gebied te zeggen dat het me niet eens altijd zal lukken om ze van elkaar te onderscheiden enkel en alleen op basis van hun klanken (zeker niet als ze gelijktijdig worden bespeeld), maar het geluid waarmee ze op de proppen komen is in de meeste gevallen alleraangenaamst.
Dan de afgelopen maand. En wat die zoal te bieden had. Een selectie:
Bertolf is een van de zeldzame artiesten van Nederlandse origine die zich aan het genre heeft durven wagen. De enige anderen die me te binnen schieten zijn The Blue Grass Boogiemen (waar ook Tim Knol zo nu en dan mooie opnames mee maakt) en de Stroatklinkers, die hun oorsprong vinden in Groningen en zowaar een heel vocabulaire aan het genre hebben toegevoegd. Ook Bertolf heeft het genre omarmt en is niet een beetje gaan snuffelen aan of experimenteren met het 'bluegrass'-geluid maar is er meteen helemaal ingedoken. En die duik heeft er voor gezorgd dat zijn nieuwe album doordrenkt is van het geluid dat het genre zo uniek maakt.
Bertolf heeft diverse bekende namen en volleerde instrumentalisten vanuit het wereldje weten te strikken om een bijdrage te komen leveren aan zijn nieuwe album. En ook in zijn thuisland heeft hij inmiddels een aantal fanatiekelingen zo ver weten te krijgen hem bij te staan tijdens zijn theatertournee, waarbij hij onwetend Nederland het genre wil doen leren kennen. In die speciaal hiervoor samengestelde band zit onder anderen Nathalie Schaap, die in 'Even the Bad Ends Badly' bijvoorbeeld erg goed tot haar recht komt, zowel met haar instrumentale bijdrage als haar vocale:
Steep Canyon Rangers - Morning Shift
Op hun nieuwste album laten de Steep Canyon Rangers een relatief modern geluid horen. Niet naar de maatstaven van de popmuziek maar wel degelijk binnen het genre waarin zij zich bevinden. Bij de productie is het een en ander mooi opgepoetst zodat geen noot op de verkeerde plek zit. Niet dat ik het anders zou horen, of dat andere albums vol fouten zitten, maar het klinkt allemaal behoorlijk gedoseerd en georganiseerd. Daar is weinig mis mee, maar die insteek ontdoet het album wel een beetje van spontaniteit.
Dat wil overigens niet zeggen dat er geen sprake is van vrolijkheid, want de meeste nummers klinken behoorlijk opgewekt. En die paar contrasterende nummers die het wat rustiger aan doen steken eveneens goed in elkaar. Een leuke bijkomstigheid is verder dat niet bij elk nummer dezelfde zanger op de voorgrond treedt. Dat zorgt voor een prettige variatie. Net als het beurtelings naar voren schuiven van de verschillende instrumenten - iets dat mooi naar voren komt bij het nummer 'Deep End':
The SteelDrivers - Tougher Than Nails
Een ander album waarvan ik iets hoorde dat naar meer klonk, was dat van The SteelDrivers. Dat zij bij velen vooral bekend zijn als de voormalige band van de immens populaire Chris Stapleton, zegt genoeg over de onbekendheid van het genre, want binnen de 'bluegrass' is het een van de meest toonaangevende bands van het moment. In ieder geval een band die dit jaar weer een mooi album aan het oeuvre heeft toegevoegd.
Op het nieuwe album wordt, naast 'bluegrass', ook een ander genre aangedaan. 'Gospel' is volgens mij vooral een verzamelnaam voor allerlei soorten muziek die hetzelfde onderwerp behandelen maar de term is muzikaal gezien op de een of andere manier altijd nauw verbonden geweest aan 'country' (waar 'bluegrass' dan weer onder valt). Het is in ieder geval een genre waaraan muziekliefhebbers die de bijbehorende klanken kunnen waarderen een hoop plezier kunnen beleven, maar waarbij het voor tekstfanaten een welkome bijkomstigheid is als de boodschap hen na aan het hart ligt.
Bij de naam Cory Walker ging voor mij geen belletje rinkelen toen een van zijn nummers plotseling opdook in de automatisch gegenereerde lijst van pas uitgekomen nummers op Spotify. Er verscheen ook pas dit jaar voor het eerst muziek van de banjospeler, in elk geval voor het eerst op de betreffende streamingdienst en voor het eerst onder zijn eigen naam. Dan is het mooi dat software tegenwoordig zo handig is dat die precies weet aan te voelen welke muziek in je straatje ligt.
Of hij zelf zijn stem laat horen heb ik niet nagezocht, maar hij heeft een aantal gastartiesten verwelkomt bij de opnamesessies en is ook niet te beroerd vocalen achterwege te laten. Die insteek is overigens verre van uniek binnen het genre; zowel musici als liefhebbende luisteraars genieten in volle teugen van instrumentale nummers, of dat nu albumopnames betreft of spontane optredens tijdens genre-gerelateerde bijeenkomsten (die vaak overkomen als gezellige familiale aangelegenheden).
De inmiddels negentigjarige Willie Nelson is een oudgediende binnen de 'country'. Net als de eerder vermelde Bertolf koos hij ervoor bestaande nummers uit zijn repertoire te 'verbluegrassen' en zich niet te wagen aan nieuw materiaal. In het geval van Nelson komt die keuze gevoelsmatig nog beter tot zijn recht, gezien de stijl die hij normaliter hanteert dichter tegen de 'bluegrass' aanschurkt dan die van Bertolf, al laat het resultaat in beide gevallen weinig te wensen over.
De nummers op dit album zijn weliswaar al eens eerder uitgebracht maar je krijgt de indruk dat ze bedoelt zijn zoals je ze hier hoort. Het enige dat een kwarteeuw geleden waarschijnlijk anders had geklonken was de stem, die destijds wat vluchtiger en soepeler had kunnen klinken (hoewel die ook nu zeker niet slecht is), maar qua instrumentatie heeft de aanpak geresulteerd in zo'n beetje het beste wat er van dit project had kunnen worden gemaakt.
Jim Lauderdale & The Po' Ramblin' Boys - The Long and Lonesome Letting Go
Een andere 'country'-artiest die al even meegaat is Jim Lauderdale. Een samenwerking aangaan met The Po' Ramblin' Boys was voor hem een goede zet en voor de betreffende band net zo goed. Lauderdale heeft een goed passende stem voor het genre en de band heeft al jaren ervaring met het aan de man brengen van een mooi 'bluegrass'-geluid. De geselecteerde nummers zorgen ervoor dat beide partijen goed uit de verf komen en het album kent een mooie wisselwerking tussen vlotte en rustige composities.
Een mooie toevoeging is het gastoptreden van Del McCoury, een van de grootheden van het genre, die inmiddels al in de tachtig is, maar met zijn band nog altijd furore maakt en een eigen festival op poten heeft gezet dat het genre iedere zomer in de schijnwerpers zet. Een soortgelijke meerdaagse waarop het genre ook steevast vertegenwoordigd wordt is MerleFest, dat ooit is opgericht ter ere van Merle Watson, een andere bekende naam binnen het wereldje. Op dat festival brachten Jim Lauderdale & The Po' Ramblin' Boys het slotnummer van dit album ten gehore:
Reacties
Een reactie posten