Asof d'r gien wark in de wereld is

Zonder dat we er erg in hebben stikt het in onze wereld van de acteurs. In verschillende gedaantes kom je die tegen. De een kan het nog beter dan de ander: mensen kwaadwillig manipuleren of juist op gemoedelijke wijze voor de gek houden. En bij sommigen heb je het nauwelijks in de gaten, waar het er bij anderen weer veel te dik bovenop ligt. Ikzelf vond niet echt mijn roeping toen ik daadwerkelijk een acteerdebuut mocht gaan maken op jongere leeftijd tijdens de afscheidsmusical van de basisschool en dat is later zeker niet veranderd. Maar goed, een leugentje om bestwil maakt bijvoorbeeld haast iedereen wel eens en ik ben vast niet de enige die zo nu en dan graag eens een eigen draai geeft aan de werkelijkheid. Het liefst nog zet ik zelfs af en toe bewust oogkleppen op en parkeer ik mezelf schaamteloos in de negeerstand. De rol die me het best past is dan ook die van iemand die doet alsof er geen werk in de wereld is.

Een ideale setting is er voor die persoon in de vorm van vakantie en die setting zoek ik daarom graag met enige regelmaat op. Niet dat die altijd op dezelfde plek is overigens, want een vakantiereis mag voor mijn part naar een hele boel verschillende plekken gaan, hetzij achtereenvolgens, tijdens een en dezelfde reis, of beurtelings, in de vorm van aparte tochtjes. Daarbij kan het zowel aanlokkelijk natuurschoon als nostalgische stedenbouw zijn dat de aandacht weet te wekken en beide zijn dus in de loop der jaren wel reden geweest om een bepaalde plek te bezoeken. Eens in de zoveel tijd ontmoeten die beide aspecten elkaar zowaar en bevind je je ergens waar zowel de stad als de omgeving een erg herinneringswaardige indruk achterlaten. Sinds afgelopen weekend kan ik stellen dat Florence daarvan een goed voorbeeld is.

Het boven de rest uittorende Palazzo Vecchio ('oude paleis') en de kathedraal van Florence bij het vallen van de avond (Foto: Stefan Lok)

Wat tijdens ons driepersoons tripje van begin af aan al een mooie manier bleek om het gevoel te krijgen dat er geen werk in de wereld is, is om 's ochtends rond een uur of vijf door een stad te fietsen die normaal gesproken met een hoop bedrijvigheid te maken heeft. Dan hoef je er niet bang voor te zijn het idee te krijgen dat je eigenlijk beter iets anders had kunnen doen, behalve slapen dan, maar als er een ding is waarvoor je me kunt wakker maken is het wel op vakantie gaan. Daarvoor zet ik met alle plezier de wekker en ben ik ook nog wel bereid de nodige voorbereidingen te treffen. De koffer was binnen de kortste keren ingepakt en ook wat het tijdschema betreft, gingen we goed voorbereid op vakantie. Het codewoord daarbij is 'speling', want voor haasten is geen tijd tijdens een weekendje weg.

Dat zowel wat dat tijdschema betreft als op gebied van bagage ons nog wat kleine tegenslagjes te wachten stonden, kon het goede humeur niet verpesten. Onvoorziene omstandigheden heb je niet in de hand en zolang deze geen ernstige vormen aannemen, heeft het weinig zin daar al te veel over in te zitten. Wat mij betreft is een vliegvakantie bovendien op Schiphol al begonnen en in mijn vakantiemodus ben ik sowieso niet gauw van mijn stuk te brengen. Dan zie ik negen van de tien keer zo een-twee-drie geen vuiltje aan de lucht. In ieder geval in figuurlijke zin, maar ook wanneer je die uitdrukking letterlijk bekijkt moet ik zeggen dat ik voor gepieker over vuiltjes in de lucht even niet bijzonder veel tijd reserveer. Daar kan ik tussen vakanties door dan wel weer over prakkiseren, tijdens het schrijven van dit stukje bijvoorbeeld. Al is dat ook wel weer lastig, want terwijl mijn vingers van hot naar her op het toetsenbord heen en weer vliegen, zit ik zelf ook zo weer in gedachten in het vliegtuig en verval ik zonder problemen weer in die zo relaxte vakantiemodus.

Aan dat vliegen heb ik nooit een hekel gehad. Hooguit de lange duur van een vlucht kan me wat gaan tegenstaan, maar dat is niet aan de orde wanneer je richting het midden van Italië trekt. Daar ben je voor je het weet, ruim binnen twee uur, beland. Als dan ook nog eens blijkt dat alles op het vliegveld vliegensvlug verloopt, kan ook de vakantie zelf snel écht beginnen. Zeker als je met dank aan de snelle service bij het taxi-opstappunt en de paraatheid van de appartementsverhuurder al aan het begin van de middag je intrek neemt in je verblijfplaats voor de komende nachten. Toch hebben we niet direct veel tijd genomen ons in het appartementje thuis te voelen, want het weer en de omgeving nodigden uit om meteen maar eens een kijkje te nemen rondom ons tijdelijke 'hoofdkwartier'.

Om de hoek lag een weg naar boven en waar kun je beter nieuw terrein in je opnemen dan van boven? De weg omhoog deed in elk geval met elke stap meer vermoeden dat er geen betere manier was om eens te bekijken waar we ons precies begaven. Het uitzicht werd almaar weidser en ook langs de wegen en trappen waarover we de heuvel opliepen was voelbaar dat we hier met een sfeervolle, historische stad te maken hadden. Het uitzicht vanaf het pleintje waarop we terechtkwamen, bevestigde dat we wat onze reisbestemming betreft een goede keuze hadden gemaakt. Een levendige stad staat bijna altijd in de steigers en Florence was op die regel geen uitzondering, maar het gros van de gebouwen die in het oog sprongen kwam goed met al zijn pracht en praal voor de dag. De grote kathedraal trok automatisch de meeste aandacht en we hadden mooi een paar dagen de tijd om die, net als diverse torens en andere bouwwerken, eens van dichterbij te bekijken.

Eerst verbleven we de rest van die eerste dag echter nog even op en rondom het plein dat we hadden aangetroffen. Terwijl tegen het einde van de vrijdagmiddag steeds duidelijker werd dat toerisme de stad niet vreemd was, voegden wij ons bij een gemoedelijk gezelschap dat zich langzaam maar zeker begon te verzamelen op een sierlijke trap die naar het plein leidde. Een straatmuzikant had er postgevat om als pianist een gitaar te bespelen en die wist daarmee een ontspannen sfeer te creëren. Waar alles en iedereen beneden in de stad zijn gangetje ging, keken wij in alle rust op alle bezigheid toe, niet gestoord door enige drukte of dringende plannen.

De haast overal zichtbare kathedraal, te midden van enkele oude en authentieke bouwwerken, in beeld gebracht vanaf het plein van de 'Allerheiligste Annunziata' (Foto: Stefan Lok)

Niet dat we tijdens zo'n weekendje helemaal niks doen, trouwens, maar alles tot in de puntjes voorbereiden is ons wat te veel gevraagd. Meestal komen de plannetjes vanzelf en verzinnen we wel iets om te ondernemen. Vaak hebben we niet eens iets heel concreets voor ogen, maar laten we ons verrassen door wat er tevoorschijn komt als we in de richting van een bepaalde bezienswaardigheid wandelen. In het geval van de kathedraal sprak het bijvoorbeeld voor zich dat het de moeite waard was om hem van nabij te bekijken en dat we onderweg wat leuke pleintjes en gezellige steegjes passeerden, was een leuke bijkomstigheid. 

Wat opviel was dat Florence niet een heel moderne stad is. Het is zeker niet zo dat je terug in de tijd gaat als je er bent, maar op een positieve manier oogt alles als vanouds en klassiek. Ik heb me niet heel erg verdiept in de geschiedenis van de stad, maar het zou me niet verbazen dat de meeste of veel van de gebouwen die we passeerden er al langer dan een eeuw stonden. Behalve gebouwen met een geschiedenis, was het ook mooi om te zien hoe diverse personen met een bepaald historisch belang vereeuwigd zijn middels standbeelden en/of gedenktekens. 

Een van de voornaamste publiekstrekkers van de stad is de juweliersbrug. Die wordt niet alleen gebruikt om van de ene naar de andere zijde van de Arno te komen, maar is uitgebreid met allerlei kleine hokjes en bouwwerken die met name voor de verkoop van juwelen worden gebruikt. De ruimtes ertussen worden benut door straatmuzikanten en handelaars met velerlei soorten prullaria en kunstwerkjes. Met de over het water hangende gebouwtjes en de voor velen aantrekkelijke zaakjes, mag het voor zich spreken dat de brug een van de meest toeristische plekjes van de stad is, al was ook in de rest van de stad best een flink aantal mensen aanwezig.

Hoewel tegenwoordig een hoop hulpmiddelen voorhanden zijn en je, als je wilt, de hoogtepunten van een stad al kunt opnoemen voor je er heen gaat, was het geruststellend te kunnen vaststellen dat het nog altijd mogelijk is om te verdwalen in een stad. En echt bang zijn een appartement of hotelkamer niet meer terug te vinden is gelukkig niet nodig, want taxi's rijden voortdurend in de rondte en kunnen je in geval van nood altijd weer op je beoogde bestemming afleveren. Op zoek naar een bepaalde trekpleister de ene na de andere verkeerde zijweg inwandelen voelt echter wel een beetje knullig, zeker als je met dank aan je telefoon denkt te weten waar je heen moet. 

Maar de aanhouder wint, zo ook in ons geval, dus gelukkig wisten we na even zoeken ook het Palazzo Vecchio te bezichtigen. Het plein althans, want de toegang tot het paleis was afgezet wegens hoog bezoek. Maar omdat we inmiddels toch eindelijk wisten waar het was, zijn we er later die dag gewoon nog maar eens wezen kijken, waarbij we, terwijl we aan het plein zaten te dineren, zagen dat de blokkade weer werd opgeheven. Er was een gezellige drukte op het plein en bij het donker worden zorgde de sfeerverlichting, die meer en meer viel te bespeuren, voor een geslaagde avond. De temperatuur daalde nooit noemenswaardig ver onder de twintig graden en de kou van een Italiaans ijsje maakte de donkere uurtjes er niet minder aangenaam op.

Het Toscaanse landschap, dat vanaf de stadsrand op loopafstand kon worden bezichtigd, hier met de stad op de achtergrond (Foto: Stefan Lok)

Waar we ons al gelukkig prezen met de privétuin van drie etages, die we achter ons appartementje tot onze beschikking hadden, waren natuurlijk schoon en de buitenlucht nog veel beter te zien en te ervaren in de landerijen daar nog wat verder achter. Aan de andere kant van de stadsmuur, die ons tuintje scheidde van de openbare weg die er achterlangs liep, was het lang niet zo stedelijk als aan de kant waar we voornamelijk hadden rondgekeken. Aan die nog niet verkende kant liepen verscheidene weggetjes het platteland in en kon je vrij eenvoudig de stadsdrukte voor even de rug toekeren. 

Veel was er niet voor nodig onze drie neuzen dezelfde kant op te krijgen en op ons bijna standaard geworden ontdekkingstochtje buiten de gebaande paden te gaan. Toeristische punten hebben immers wel onze interesse, maar tonen gevoelsmatig niet altijd de ware aard van de stad of de omgeving. Daarvoor is het dan allemaal net iets te veel aangekleed en mooi gemaakt. Bij een wandelingetje buiten de stadskern is die mooidoenerij minder nadrukkelijk aanwezig en ogen de dingen vaak wat puurder en authentieker. Zo was aan de rand van de stad bijvoorbeeld een oud fort waaraan niet meer dan het strikt noodzakelijke onderhoud was gedaan en bevond zich er een park waarvan niet elke vierkante millimeter precies naar bepaalde maatstaven was aangelegd.

Erg vlak was het er overigens niet. Voetpaden en autowegen gingen voortdurend op of af en trappen waren er niet alleen om naar een andere etage te komen maar ook om hoogteverschillen in het landschap te overbruggen. Dat glooiende landschap was echter wel de moeite van het bewandelen waard, want met name op de hoger gelegen punten kon je blij worden verrast door mooie vergezichten. Toscane toonde zich wat dat betreft van haar beste kant, want hoewel het er tijdens de herfst ook vast mooi kan zijn, oogde alles nu nog mooi groen en leverde dat mooie beelden op.

Zo kun je in een dag of tweeënhalf best een hoop zien en doen in en om een stad waar je naartoe reist. Soms is het dan zelfs beter niet een volledige 'to-do list' op te stellen van te voren, want of je dan wel voldoende tijd hebt om alles te kunnen afvinken is soms maar de vraag. Leuker is het om maar gewoon af te wachten wat er te zien valt. Daarbij kan het natuurlijk helpen een aantal bezienswaardigheden in het achterhoofd te houden maar is het vooral van belang niet bang te zijn dingen over het hoofd te zien. Daar is namelijk toch geen ontkomen aan. Dat blijkt bijvoorbeeld alleen al uit de verschillende musea die we gepasseerd zijn zonder er naar binnen te treden, want hoewel ik het belangrijk vind het tijdens vakanties rustig aan te doen, erken je met die insteek vooral dat er vaak te weinig tijd is om echt alles dat een stad te bieden heeft in je op te nemen.

Zo hebben wij ons in de stad van de kunst ware grootmeesters weten te tonen in de kunst van het nietsdoen. Het niets 'hoeven' doen, moet ik zeggen, want dat is waar het tijdens zo'n weekendje om gaat. Waar velen vandaag de dag immers geneigd zijn dag in dag uit productief bezig te zijn en Engelstalige termen als 'workaholic' en 'burn-out' volledig zijn ingeburgerd bij de gemiddelde Nederlander, blijkt dat besef soms verder weg dan goed voor ons is. Wie druk in de weer is en een ander ziet uitrusten zegt het vaak met een zekere jaloezie, maar diegene die dat uitrusten tot kunst heeft verheven is zo gek nog niet en mag maar wat blij zijn dat-ie zichzelf zo nu en dan voor de gek weet te houden door te doen "asof d'r gien wark in de wereld is".