John Moreland - Visitor

Als je me er enkele weken geleden over gevraagd had, dan had ik gezegd dat er geen album bestaat dat in de buurt komt van 'In the Throes', de plaat waarmee John Moreland namens de mensheid het concept ' albums maken' heeft 'uitgespeeld' in 2013. Het lag nadien niet in de lijn der verwachting dat men nog eens de perfectie zou weten te bereiken of überhaupt te benaderen, reden te meer voor Moreland zelf om het maken van muziek zelfs op een wat andere manier te gaan beschouwen. Maar iets meer dan 10 jaar later doet hij zowaar opnieuw een poging het onhaalbare te bewerkstelligen en weet hij zijn ideale mix tussen soberheid en oprechtheid nog eens onvoorstelbaar grootst te laten klinken.

Overdrijf ik dan niet een beetje? Nou, nee, als ik mijn smaak als maatstaf neem niet. Want wat voor de één misschien wat pover is, is wat mij betreft heerlijk rustig. Moreland bewijst met zijn nieuwe album 'Visitor' maar weer eens dat met een keuze voor ingetogenheid in geen enkele mate aan zeggingskracht hoeft te worden ingeboet. Niet een uitvinding van hemzelf natuurlijk (want reeds bewezen door artiesten als bijvoorbeeld Gillian Welch), maar wel een succesformule die hij tot in de puntjes heeft weten uit te nutten. 'Less is more', zoals ze dat dan zeggen, of 'the more you say, the less it means', zoals Moreland zelf stelt. Ook daarin is hij een waar vakman namelijk: hij zegt zelden een woord te veel. 

De afgelopen jaren was de hoop op een interessant nieuw project van dit rootsfenomeen bij mij stilletjes wat weggeëbd. Dat had deels te maken met de richting die hij was uitgegaan in muzikaal opzicht. Ik vermoed dat ik dit nieuwe album (waarop hij dus weer teruggrijpt naar de rustigere stijl die hij een jaar of tien geleden bezigde) de afgelopen dagen vaker beluisterd heb dan de twee voorgangers tijdens de voorbije jaren. Het blootleggen van zijn ziel werd op die albums immers belemmerd door afleidende (al dan niet elektronische) geluiden waar mijn luisterend oor niet aan gewend was, noch aan gewend kon raken. En als ik al verwacht of gehoopt had dat hij die experimentele praktijken vaarwel zou zeggen, moet ik bekennen dat zijn ogenschijnlijk niet al te voorbeeldige gezondheid me in zoverre zorgen baarde dat ik de kans aanwezig achtte dat muziek niet altijd een prioriteit voor hem zou blijven (al ben ik geen dokter en was dat vooral speculatieve doemdenkerij).

Maar hij is er weer dus. Terug van weggeweest, Zo voelt het althans, want hij heeft weliswaar regelmatig van zich laten horen de afgelopen jaren, maar deed dat al een tijdje niet meer zo overtuigend als nu. En die overtuiging bespeur je in zijn geval met name in de melancholie, die nooit ten onder gaat aan overdrijving en altijd immens oprecht overkomt. Eigenlijk moet je haast sadistische trekjes hebben om er genoegen uit te halen, maar de dramatiek, die bij zowel zijn teksten als de muzikale begeleiding voelbaar is, maakt dat elk nummer je aangrijpt en in sommige gevallen zelfs behoorlijk aan het denken zet. En dan mag dat drama hier en daar fictief zijn, maar bij John Moreland heb je geen seconde het idee dat het dat is.

En dat die oprechtheid zo voelbaar is komt grotendeels ook voort uit de wat minder op de voorgrond aanwezige muzikale omlijsting. Want dat is wat het nu weer is (omlijsting), waar dat bij de vorige projecten in mindere mate het geval was. Nu is er weer een hoofdrol voor de stem, die o zo prachtige en krachtige stem, die weinig ruimte vrij laat voor onverschilligheid en de kern van de zaak te allen tijde probleemloos aan de man weet te brengen. En of de nieuwe nummers (zoals bij 'In the Throes') afzonderlijk van elkaar ook tijdloze pareltjes zullen worden, zal nog moeten gaan blijken over enkele jaren, maar de manier waarop ze gezamenlijk een pracht van een album vormen is één van de voornaamste zegeningen die dit muziekjaar voorlopig rijk is.